Σάββατο 23 Ιουλίου 2011

ΣΤΑ ΛΟΥΤΡΑ ΑΙΔΗΨΟΥ

Όταν το χθές συναντά το σήμερα και τ' όνειρο την πραγματικότητα...

Όνειρο το ταξίδι σε μνήμες επώνυμες της λουτρόπολης Αιδηψού ενός ολόκληρου αιώνα. Κάπου στα 1900 πίσω, με "ξεναγό" τον Σκιαθίτη συγγραφέα Αλέξανδρο Μωραϊτίδη, και σήμερα περιδιαβαίνοντας στα ίδια κατατόπια των θρυλικών ξενοδοχείων και των αρχοντικών, των ιστορικών χώρων και των ιαματικών πηγών, με τρεις μικρές νεράιδες των Λουτρών, τη Μυρτώ, την Έλλη, τη Νεφέλη, να τραγουδούν ανέμελα τη χάρη της ζωής...


Στο Ληψό του 19ου αιώνα
Ο συγγραφέας Αλέξανδρος Μωραϊτίδης, παιδί ακόμη, πρωτοεπισκέφτηκε το Ληψό -έτσι ήταν γνωστή η Αιδηψός κατά την Τουρκοκρατία- στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, για να γράψει αργότερα στο βιβλίο του "Με του βοριά τα κύματα":
"Μια σκάλα ξύλινη έξω εχρησίμευεν εις αποβάθρα... Παραπάνω ακόμη, εις το κέντρον του αναβράζοντος επιπέδου, εγαλάνιζεν ένα τετράγωνον οικοδόμημα, πέτρινον και χθαμαλόν ως περιτοίχισμα ασκητηρίου, με μικρά σπιτάκια κατά σειράν και με καλύβας ποιμενικάς εκ βρύων πλατανοκλάδων".

Ύστερα από μερικές δεκαετίες, στις αρχές του 20ου αιώνα, που ο Σκιαθίτης συγγραφέας ξαναεπισκέφθηκε την Αιδηψό, εντυπωσιάστηκε από τη μεταμόρφωσή της:
"Η πρόοδος και ο πολιτισμός έχουν μεταβάλει τώρα την κατηφή εκείνην έκτασιν εις μίαν δροσεροτάτην και εύμορφον κωμόπολιν, ευτυχών ενοίκων του θέρους... Τα πέτρινα και πλατανοσκεπή εκείνα καλυβάκια αντικατέστησαν ήδη λαμπρά οικοδομήματα. Μέγαρα ξενοδοχείων πολυώροφα και πολυμερή, και άλλαι οικοδομαί νεώταται, προς ενοικίασιν, με εξώστας και ταράτσας και αυλάς, διηρημέναι εις δωμάτια ευάερα και ευπρεπή...".

Το ξενοδοχείο "Αι θέρμαι του Σύλλα" σε φωτογραφία του 1900 περίπου, όταν στην παραλία των Λουτρών δεν υπήρχε ακόμη κανένα άλλο κτήριο.


"Αι θέρμαι του Σύλλα": Το λαμπρότερο στολίδι των Λουτρών
Το παλαιότερο και μεγαλοπρεπέστερο ξενοδοχείο, χτισμένο στα 1898, είναι το ονομαζόμενο "Αι θέρμαι του Σύλλα", που δεσπόζει στο δυτικό συνοικισμό της λουτρόπολης. Και σημείωνε στις αρχές του 20ου αιώνα ο Μωραϊτίδης:
"Θεμελιωτής και οικιστής του ωραίου αυτού συνοικισμού υπήρξε το μέγα και λαμπρόν οικοδόμημα του Τομπάζη, εν ω εγκαθιδρύθη και το ονομαστόν ξενοδοχείον "Αι θέρμαι του Σύλλα" με όλας τας αναπαύσεις και την ευρυχωρίαν, με αποβάθραν ιδίαν, όπου τας νύκτας του θέρους, υπό το άπλετον φως των λαμπτήρων και των φανών, συγκεντρούται όλος ο ευμαρώς απολαμβάνων των λουτρών του κόσμος του έξω ελληνισμού".

Μετά από 110 και πλέον χρόνια, το ξενοδοχείο αυτό παραμένει το λαμπρότερο στολίδι των Λουτρών. Μόνο για μια πενταετία είχε τεθεί εκτός λειτουργίας (πριν από περίπου 25 χρόνια), όταν πουλήθηκε από την οικογένεια Κόρκα στους Αναστασόπουλο και Καράτζιο. Οι νέοι ιδιοκτήτες προχώρησαν σε ριζική ανακαίνιση του κτηρίου, προσθέτοντας και νέες πτέρυγες, έτσι που σήμερα οι "Θέρμαι Σύλλα" είναι ένα πολυτελέστατο ξενοδοχείο 5 αστέρων και ένα από τα τρία καλύτερα εξειδικευμένα κέντρα λουτροθεραπείας στην Ελλάδα.

Με τη Μυρτώ και τη Νεφέλη, θαυμάσαμε την εντυπωσιακή αρχιτεκτονική του κτηρίου, αλλά κρυφοκοιτάξαμε και την πολυτέλεια της αίθουσας υποδοχής, ίσως και λίγο αδιάκριτα, μέχρι που οι δύο ευγενέστατοι θυρωροί μας "προέτρεψαν" να απομακρυνθούμε...


"Ηράκλειον": Η κορωνίδα της βραχώδους ακτής
Το αμέσως παλαιότερο (μετά το "Θέρμαι Σύλλα") ξενοδοχείο είναι το "Ηράκλειον", χτισμένο στα 1901 από την οικογένεια Μάλλιου, στην οποία ανήκε και το γνωστό "Κόκκινο Σπίτι" της Χαλκίδας. Ο Μωραϊτίδης το περιέγραφε τότε ως εξής:
"Μέγα νεόκτιστον ξενοδοχείον, επί των αποτόμων πετρών της παραλίας εσφηνωμένον, με πάμπολλα δωμάτια και ωραίας ταράτσας, και άλλους κύκλω περιπάτους ανθοφόρους και δροσερούς, κάτωθεν των οποίων θραύονται τα κύματα με βόμβον τρικυμίας...".

Εδώ και σχεδόν 15 χρόνια, το "Ηράκλειον" έχει κλείσει, αλλά υπάρχει η προοπτική ανακαίνισης και επαναλειτουργίας του, όπως με πληροφόρησε η κα Τασία Μάλλιου, συνιδιοκτήτρια του ξενοδοχείου μαζί με τον αδελφό της. Στη σύντομη κουβέντα μας, αναφέρθηκε η κα Μάλλιου και στις μέρες της παλιάς δόξας του ξενοδοχείου, τότε που πολλές μεγάλες προσωπικότητες διέμεναν συχνά εκεί, όπως για παράδειγμα ο ποιητής Κωστής Παλαμάς, που αγαπούσε ιδιαίτερα να κάθεται να γράφει στο κιόσκι του κήπου, απολαμβάνοντας την υπέροχη θέα προς τη δύση.

Η Μυρτώ και η Νεφέλη, διασχίζοντας τη μεγαλοπρεπή σάλα, πέρασαν στην πίσω πλευρά του ξενοδοχείου, για έναν περίπατο στον πανέμορφο κήπο, με το βλέμμα πλημμυρισμένο ανταύγειες από το μαγευτικό ηλιοβασίλεμα των Λουτρών.

Το ξενοδοχείο "Στάδιον" μπροστά και πίσω του ψηλότερα το "Ηράκλειον", γύρω στα 1920.

Ο Κωστής Παλαμάς στο ξενοδοχείο "Ηράκλειον", το 1926.


"Στάδιον": Ένας αιώνας αδιάκοπης λειτουργίας
"Κάτω εις τους βράχους της ακτής", όπως σημείωνε ο Μωραϊτίδης, λίγα χρόνια μετά από το "Ηράκλειον" και σε πολύ μικρή απόσταση από αυτό, χτίστηκε το "Στάδιον", ένα ακόμη λαμπρό και γεμάτο μνήμες ξενοδοχείο των Λουτρών. Το λευκοντυμένο "Στάδιον", μικρότερο σε μέγεθος από τα δύο προηγούμενα και σχετικά λιτό ως κτήριο, βρίσκεται καναδυό δεκάδες μέτρα ψηλότερα από τη θάλασσα στο άκρο της βραχώδους ακτής και, από την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα, λειτουργεί ανελλιπώς έως σήμερα. Όπως και από το "Ηράκλειον", η θέα είναι το ίδιο υπέροχη προς τη δύση, την παραλία των Λουτρών και τον Ευβοϊκό.

Όσο η Μυρτώ ρέμβαζε στην ακροβραχιά, η Νεφέλη έπιασε κουβέντα με την κεφάτη μπουκαμβίλια πλάι στην είσοδο του ξενοδοχείου.


"Κασταλία": Από την αίγλη στη φθορά
Τη δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα ανεγέρθηκε χαμηλότερα στην ακτή, κάπου δύο εκατοντάδες μέτρα βορειοδυτικά από το "Ηράκλειον" και το "Στάδιον", το ξενοδοχείο "Κασταλία", το οποίο αργότερα λειτούργησε ως Κέντρο Λουτροθεραπείας Αναπήρων Πολέμου (Κ.Λ.Α.Π.). Πριν από περίπου 25 χρόνια, το Κ.Λ.Α.Π. μεταφέρθηκε στο ξενοδοχείο "Αι Πηγαί" και η "Κασταλία" τέθηκε από τότε εκτός λειτουργίας.

Σήμερα, το τεράστιο αυτό κτήριο ανήκει στον Δήμο και είναι παραδομένο στην ανελέητη φθορά του χρόνου, παρουσιάζοντας εξωτερικά και εσωτερικά ένα θέαμα θλιβερό. Κρίμα... ψιθύρισε πικραμένη η Μυρτώ.

Η "Κασταλία" στη δεκαετία του '20.


"Υδροθεραπευτικό Κατάστημα": Το κομψοτέχνημα με την αρχαία πηγή
Δυτικότερα της "Κασταλίας" και αρκετά κοντά στο "Θέρμαι Σύλλα", είναι χτισμένο από τις αρχές του περασμένου αιώνα το "Υδροθεραπευτικό Κατάστημα του Δήμου" ή "Δημοτικό Κέντρο Λουτροθεραπείας", το οποίο μνημονεύει ο Μωραϊτίδης ως "ωραιότατον κτίριον, ημικυκλικόν, κείμενον άνωθεν του μεγάλου ξενοδοχείου Τομπάζη".

Στο πράγματι πανέμορφο υδροθεραπευτήριο χρησιμοποιούνταν τα ιαματικά νερά μιας αρχαίας φυσικής πηγής, που της δόθηκε το όνομα "Πηγή της βασιλίσσης Όλγας". Η λειτουργία του "Καταστήματος", όμως, έχει διακοπεί εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες. Ωστόσο, παρά τα έντονα σημάδια της εγκατάλειψης, το οικοδόμημα διατηρεί ακόμη αρκετά στοιχεία από την παλαιά γοητεία του και, όπως πληροφορήθηκα, υπάρχει η πρόθεση από το Δήμο να συντηρηθεί και να αποκατασταθεί πλήρως, για να αξιοποιηθεί στο μέλλον ως μουσείο. Μακάρι, ευχήθηκε χαμογελώντας η Νεφέλη. Μα πότε άραγε; αναρωτήθηκε η Μυρτώ...

Το "Υδροθεραπευτικό Κατάστημα" σε φωτογραφία του 1910.


"Λουτρά του Σύλλα": Ένα πολύ ιδιαίτερο μνημείο της Ρωμαϊκής εποχής
Ανηφορίζοντας πίσω από το Κέντρο Λουτροθεραπείας και προχωρώντας λίγο πιο πάνω από το ναό των Αγίων Αναργύρων, φτάνουμε στη λεγόμενη "Σπηλιά του Σύλλα", που είναι το ίδιο γνωστή και ως "Λουτρά του Σύλλα". Αυτό το πολύ ιδιαίτερο μνημείο δεν θα μπορούσε βεβαίως να διαφύγει της προσοχής και του Μωραϊτίδη, ο οποίος έγραφε τότε:
"Μέχρι σήμερον δε, σώζεται ακόμη αρχαίον θολωτόν οικοδόμημα, περί τον ναΐσκον των Αγίων Αναργύρων, λουτρά του Σύλλα καλούμενον, εν οίκημα αντρώδες, αποστρακωμένον διά των απολιθώσεων των άνωθεν καταρρεόντων μεταλλικών υδάτων, και ημίχωστον πλέον μέχρι των λιθίνων του τόξων...".

Στο χώρο αυτό λέγεται ότι έκανε τη λουτροθεραπεία του ο ισχυρός Ρωμαίος στρατηγός Σύλλας, ο οποίος σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες έπασχε από αρθριτικά και βαρύ δερματικό νόσημα. Αλλά το σημαντικό αυτό μνημείο είναι σήμερα προκλητικά παραμελημένο κι ούτε καν ένας στοιχειώδης καθαρισμός από τα συσσωρευμένα χώματα δεν έχει γίνει στο εσωτερικό του, ώστε να αποκαλυφθούν τα κτιστά μέρη επί του φυσικού βράχου και τα λίθινα τόξα, που παραμένουν ημίχωστα, όπως ακριβώς τα περιέγραφε πριν 100 και πλέον χρόνια ο Μωραϊτίδης.

Η μοναδική "μέριμνα" φαίνεται πως έως τώρα ήταν η προσωρινή τοποθέτηση ενός κάγκελου στην πλευρά της εισόδου. Μα δεν υπάρχει ούτε μια ένδειξη για το χώρο, κάποια πινακίδα έστω, να οδηγεί τον επισκέπτη προς τα εκεί, αφού είναι μάλλον απίθανο να ανακαλύψεις τη Σπηλιά του Σύλλα κατά τύχη, λόγω της παράμερης θέσης που βρίσκεται.

Η Έλλη με τη φαντασία της αφέθηκε να ταξιδεύει στη μακρινή εποχή του Σύλλα και χάθηκε για μια στιγμή μέσα στους ατμούς των ιαματικών νερών της στερεμένης πια πηγής...


"Petit Palait": Το παλατάκι των γιασεμιών
Στην άλλη πλευρά της λουτρόπολης, στη μεγάλη της δυτική παραλία, ένα ακόμη ιστορικό ξενοδοχείο τραβάει αμέσως το βλέμμα του επισκέπτη. Πρόκειται για το "Hotel Petit Palait", ένα ξεχωριστού κάλλους κτήριο, που έχει πάψει από αρκετά χρόνια να λειτουργεί ως ξενοδοχείο, πλην όμως διατηρείται σε άριστη κατάσταση. Έχει μετονομαστεί -άγνωστο από πότε- σε "Villa Hero" και σήμερα είναι ιδιοκτησία του γιατρού Πάνου Σταματόπουλου.

Το έντονο άρωμα των γιασεμιών, που κυριολεκτικά τυλίγουν απ' όλες τις πλευρές το "Petit Palait", μεθούσε τη Μυρτώ και τη Νεφέλη καθώς σουρούπωνε...


Γλύκα της ψυχής και των αισθήσεων
Και το ταξίδι ατέλειωτο... Η "Αίγλη", η "Αύρα", η "Ιστιαία", κι άλλες ακόμη ζωντανές μνήμες, κτήρια περικαλλή ξενοδοχείων, αλλά και ιδιωτικών κατοικιών, όπως του "ευγενεστάτου ιατρού των Λουτρών κυρίου Παπανικολάου" (κατά την έκφραση του Μωραϊτίδη), δίνουν στην πόλη ένα μοναδικό χαρακτήρα, μέσα στη σαγηνευτική ατμόσφαιρα ενός σπάνιου πια ρομαντισμού. Μια γλύκα της ψυχής και των αισθήσεων, ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα, δεν έχει διαφορά...



______________________
Ευχαριστίες στον αιδηψιώτη φιλόλογο Θανάση Μάργαρη για τη βοήθειά του.
Δ.Μ.

Τετάρτη 6 Ιουλίου 2011

ΒΙΝΤΕΟ-ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΦΙΛΙΠΠΟ ΣΕΡΡΑΡΝΤ (A VIDEO-TRIBUTE TO PHILIP SHERRARD)

Αφιέρωμα σε ενα μεγάλο ελληνιστή, ιστορικό, φιλόσοφο, θεολόγο, ποιητή και μεταφραστή, που έζησε τις δύο τελευταίες δεκαετίες της ζωής του στη Λίμνη της Εύβοιας. Περιέχεται σπάνιο και αδημοσίευτο έως σήμερα υλικό, το οποίο παρουσιάζεται παράλληλα στα ελληνικά και αγγλικά.
  
*ΣΤΟ YOUTUBE ΕΧΕΙ ΑΦΑΙΡΕΘΕΙ (ΛΟΓΩ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ) Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΑΠΟ 5΄.52΄΄ ΕΩΣ 6΄.54΄΄.

 

ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΒΙΝΤΕΟ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΑΓΓΛΙΚΑ
THE TEXT OF THE VIDEO IN GREEK AND ENGLISH

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Ο Φίλιππος Σέρραρντ γεννήθηκε στην Οξφόρδη τον Σεπτέμβριο του 1922, σε μια οικογένεια με Αγγλο-Ιρλανδικές καταβολές. Σπούδασε στα Πανεπιστήμια του Cambridge και του Λονδίνου (Ιστορία και Λογοτεχνία) και αργότερα δίδαξε στα Πανεπιστήμια της Οξφόρδης (St Antony's College) και του Λονδίνου (King's College). Υπηρέτησε ως Υποδιευθυντής της Βρετανικής Αρχαιολογικής Σχολής των Αθηνών κατά τα έτη 1951-2 και 1958-62.

Επισκέφτηκε για πρώτη φορά την Ελλάδα ως στρατιώτης (με το Βασιλικό Πυροβολικό) ύστερα από την απελευθέρωση της Αθήνας, το 1946. Από τις αρχές της δεκαετίας του '50 συνδέθηκε στενά με το Άγιο Όρος και βαπτίστηκε Ορθόδοξος (1956).

Επίσης, συνδέθηκε με πολλούς Έλληνες ποιητές, συγγραφείς και καλλιτέχνες, όπως ο Άγγελος Σικελιανός, ο Νίκος Γκάτσος, ο Οδυσσέας Ελύτης, ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Γιώργος Σεφέρης και ο Ζήσιμος Λορεντζάτος.

Φίλιππος Σέρραρντ: "Θα προσθέσω μόνον ότι, παρόλο που έπρεπε να ευχαριστήσω τον Θεό για όλα όσα μου έδωσε σε αυτή τη ζωή, Τον ευχαριστώ ιδιαίτερα για το δώρο της φιλίας με δύο ανθρώπους, τον Γιώργο Σεφέρη και τον Ζήσιμο Λορεντζάτο, με τη συνεργασία των οποίων, παρόλο που δεν το ξέρανε, μέσω επιστολών και άλλων γραπτών τους, μπόρεσα να συντάξω αυτές τις σημειώσεις. Ευχαριστώ!" ("Αετοπούλειο" Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Χαλανδρίου, 11 Μαΐου 1994).

Επί πολλά έτη, συνεργάστηκε με τον Edmund Keeley μεταφράζοντας στα αγγλικά τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, όπως και με τον Επίσκοπο Διοκλείας, Κάλλιστο Ware και τον G.E.H. Palmer στη μετάφραση της "Φιλοκαλίας", της συλλογής των κειμένων των Ιερών Πατέρων της Ορθοδοξίας.

Το 1958, αποφάσισε να αφήσει το St Antony's College (Οξφόρδη) και το 1959 αγόρασε ένα κτήμα κοντά στη Λίμνη (περιοχή Κατούνια) στη Βόρεια Εύβοια, όπου εγκαταστάθηκε αργότερα, έχοντας ήδη παντρευτεί τη δεύτερη σύζυγό του, Διονυσία Harvey. Από το 1977 και μετά, έζησε μόνιμα εκεί, χωρίς ηλεκτρικό και τηλέφωνο.

Λίγο πριν πεθάνει, έχτισε κοντά στο σπίτι του ένα εκκλησάκι αφιερωμένο στην Αγία Σκέπη, με υλικά και αρχιτεκτονικό ρυθμό που μεταφέρουν στην εποχή μας το πνεύμα της αρχαίας χριστιανικής αρχιτεκτονικής και λατρείας.

Ἐφυγε από τη ζωή στις 30 Μαΐου 1995, σε ηλικία 72 ετών και τάφηκε δίπλα στο εκκλησάκι που είχε κτίσει στο κτήμα του.

"The Guardian", 8 Ιουνίου 1995
"Στο τέλος του Β' Παγκοσμίου πολέμου, ο Φίλιππος Σέρραρντ, βρέθηκε ως νεαρός στρατιώτης κάπου στην Ιταλία, όπου έπρεπε να δεχθεί την παράδοση ενός Γερμανού αξιωματικού. Ζήτησε από τον Γερμανό να δώσει το όπλο του. Ο αξιωματικός αρνήθηκε, λέγοντας: "Θα το κάνατε εσείς αυτό στη θέση μου;". Η απάντηση του Φίλιππου ήταν να βγάλει το δικό του πιστόλι από τη θήκη και να το αφήσει πάνω στο τραπέζι. Το πιστόλι ήταν φτιαγμένο από ξύλο. Δεν ήθελε να έχει αληθινό πιστόλι" (Juliet de Boulay).

Έγραψε περίπου 30 βιβλία και αναρίθμητα δοκίμια
Μια σειρά βιβλίων του, όπως ο ίδιος είχε πει, είναι "αφιερωμένα στην προσπάθεια να διακρίνουμε τις μεταβολές που υπήρξαν στα πρότυπα σκέψης του Ευρωπαϊκού κόσμου και οι οποίες μας έφεραν στη σημερινή κατάσταση πνευματικής εγκατάλειψης και συνεπώς στην αποσύνθεση, και να σημειώσουμε πως προϋπόθεση κάθε σωτηρίας είναι η αλλαγή της πνευματικής νοοτροπίας".

Φίλιππος Σέρραρντ:
"Έξω από την αγάπη δεν υπάρχει λόγος για την ύπαρξη του κόσμου"
"Αν ο Θεός δεν είναι παρών σε ένα κόκκο άμμου, τότε δεν είναι παρών ούτε στον Ουρανό"
"Μέσα μας και μέσω ημών ο φυσικός κόσμος αγιάζεται και αποκαλύπτεται η εσωτερική του μυστηριακή ποιότητα. Εμείς είμαστε οι ιερείς του ναού αυτού του κόσμου"
(Από το βιβλίο του "Το Ιερό στη Ζωή και στην Τέχνη")

Το Άγιο Πνεύμα πνέει όπου θέλει
Φίλιππος Σέρραρντ: "Μια θρησκευτική παράδοση μπορεί να δώσει το προσάναμμα, αλλά αν η χάρη του Αγίου Πνεύματος δεν θ' ανάψει αυτό το προσάναμμα στην ψυχή ενός ανθρώπου ή ενός λαού, μένει προσάναμμα και η παράδοση η ίδια θα είναι μια νεκρή κληρονομία.
Μια θρησκευτική παράδοση μόνη της δεν μπορεί να δώσει ούτε άμεσα ούτε έμμεσα ό,τι βαθύτερο έχει ένας άνθρωπος ή ένας λαός να παρουσιάσει πνευματικά. Ό,τι πνευματικά παρουσιάζει είναι πάντοτε το άμεσο δώρο του Αγίου Πνεύματος, και το Άγιο Πνεύμα πνέει όπου θέλει, δεν περιορίζεται σε μία ορισμένη Ανατολική ή Δυτική θρησκευτική παράδοση, περιορίζεται μόνο από την ανικανότητα του ανθρώπου να το(ν) δεχθεί" ("Αετοπούλειο" Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Χαλανδρίου, 11 Μαΐου 1994).


ENGLISH TEXT
Philip Sherrard was born in Oxford, on September 23 1922, in a family with Anglo-Irish roots. He was educated at the Universities of Cambridge and London (History and Literature) and later on he taught at the Universities of Oxford (St. Anthony’s College) and London (King’s College). He served as Assistant Director of the British School of Archaeology at Athens in 1951-2 and again in 1958-62.

Sherrard first came to Greece as a soldier (with the Royal Artillery) after the liberation of Athens, in 1946. From the early 1950s he was closely connected with Mount Athos and was baptized into the Orthodox Church (1956).

Also he corresponded with many Greek poets, writers and artists, such as Angelos Sikelianos, Nikos Gatsos, Odysseus Elytis, Manos Hatjidakis, George Seferis and Zisimos Lorenzatos.

Philip Sherrard: "I would only add that, even though I would have to thank God for all He gave me in this life, I specifically thank Him for the gift of friendship with two men, George Seferis and Zissimos Lorenzatos, with whose assistance - in spite of the fact they had no idea - through their letters and other writings, I managed to compile these notes. Thank you!" ("Aetopouleio" Culture Center of Dimos Chalandriou, May 11 1994)

For many years he collaborated with Edmund Keeley translating in English the most important Greek Poets, and also with Bishop Kallistos Ware and G.E.H. Palmer on the translation of Philokalia, the collection of Spiritual Masters of the Orthodox tradition.

In 1958, he chose to leave his fellowship at St. Anthony’s College (Oxford) and in 1959 he bought a part of land near Limni town (Katounia area), on the Greek Island of Evia, where he settled down later, having already married his second wife Denise Harvey. From 1977 and on, he lived there without electricity or telephone.

A while before he died, he build next to his house a small church (chapel) dedicated to Agia Skepi, in materials and architectural style designed to reveal in the present day, the spirit of early Christian architecture and worship.

He died in May 30, 1995 at the age of 72, and was buried near the Orthodox chapel he had built on his property.

"The Guardian", Jun 8 1995
"As a young soldier at the end of the last war Philip Sherrard, who has died aged 72, was receiving the surrender of a German officer in Italy. He asked for the German's weapon. The officer refused, saying "Would you do this in my place?" Philip answered by taking from his holster his own revolver, and laying it on the table. It was made of wood. He hadn't wanted to carry a real one" (Juliet de Boulay).

He wrote about 30 books and numerous essays
A series of his books, as he said, "are devoted to trying to discern the shifts in the thought patterns of the European world that have brought us to our present state of spiritual dereliction and consequent disintegration and to indicate that changes in mental outlook are a precondition of any redemption"

Philip Sherrard:
"Apart from love there is no reason for the existence of the world"
"If God is not present in a grain of sand, then He is not present in Heaven either"
"In us and through us, the natural world is sanctified and its innate sacramental quality is disclosed. We are the priests of the Temple of this world"
(From his book "The Sacred in Life and Art")

The Holy Spirit blows where it wills
Philip Sherrard: "A religious tradition can give the tinder, but if the grace of the Holy Spirit does not light that tinder inside the soul of a man or a people, it stays just tinder and the tradition itself will be a dead heritage. A religious tradition itself can not give neither directly nor indirectly whatever deepest a man or a people has to present spiritually. Whatever it present spiritually, is always the immediate gift of the Holy Spirit, and the Holy Spirit blows where it wills, it is not limited inside the margins of a particular Eastern or Western religious tradition; it is limited only by the inability of Man to accept it" ("Aetopouleio" Culture Center of Dimos Chalandriou, May 11 1994).

__________________________




Music by...

Fanny Engelhart ("Immensite")
Suzanne Ciani ("Belcanto")


Δημήτρης Μπαρσάκης, 2011